W 2025 roku zasady opłat za pobyt w Domu Pomocy Społecznej (DPS) uległy znaczącym zmianom. Opłata za DPS zależy przede wszystkim od dochodu mieszkańca, ale również od sytuacji majątkowej i rodzinnej. Kluczowe są tu nowe progi dochodowe, zasady udziału krewnych oraz obowiązek wywiadu środowiskowego – wszystko po to, by zabezpieczyć interes pensjonariusza.
Opłata mieszkańca – ile maksymalnie?
Mieszkaniec DPS może być obciążony opłatą do wysokości 70 % swojego miesięcznego dochodu. Oznacza to, że przynajmniej 30 % dochodu musi pozostać mu na własne potrzeby . To zasada obowiązująca bez względu na to, czy dochód pochodzi z emerytury, renty czy innych źródeł – także odsetek z lokat .
Nowe progi dochodowe w 2025 roku
Od stycznia 2025 roku obowiązują zaktualizowane kryteria dochodowe. Dla osoby samotnej próg wynosi 1 010 zł, a w rodzinie – 823 zł . To oznacza, że 300 % kryterium wynosi odpowiednio:
- 3 030 zł dla osoby samotnie gospodarującej,
- 2 469 zł dochodu na osobę w rodzinie.
Jeśli dochód osoby zobowiązanej przekracza te progi, wówczas może być zobowiązana do dopłat.
Hierarchia płatników
Kolejność odpowiedzialności za pokrycie kosztów pobytu wygląda następująco:
- mieszkaniec DPS – pokrywa do 70 % swojego dochodu,
- małżonek i zstępni (dzieci, wnuki) – jeżeli ich dochody przekraczają 300 % kryterium, ale ich dochód po opłacie nie może być niższy niż ten próg,
- wstępni (rodzice, dziadkowie) – dopiero w dalszej kolejności,
- gmina – dopłaca różnicę między kosztami DPS a sumą opłat seniora i rodziny .
Ile wynosi miesięczny koszt pobytu?
Średnia opłata za pobyt w DPS w Polsce w 2025 roku waha się w granicach 5 000–8 500 zł miesięcznie, a w prywatnych placówkach może sięgać 10 000–15 000 zł . Różnice wynikają z lokalizacji, standardu usług i profilu placówki.
Zwolnienia i ulgi – kiedy nie trzeba płacić?
Osoby zobowiązane do opłaty (pensjonariusz lub członek rodziny) mogą być zwolnione częściowo lub całkowicie, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Możliwe przesłanki to m.in.:
- długotrwała choroba lub niepełnosprawność,
- bezrobocie lub niskie dochody w rodzinie,
- samotne wychowywanie dziecka,
- straty materialne lub prawa alimentacyjne.
Odmowa przeprowadzenia wywiadu lub zawarcia umowy może skutkować ustaleniem opłat przez organ administracyjny na podstawie dochodów .
Przykład wyliczenia opłaty
Jeśli mieszkaniec otrzymuje 3 5̶̴̨ 00 zł emerytury, jego udział to 70 %, czyli 2 450 zł. Jeżeli miesięczny koszt DPS wynosi 5 000 zł, to pozostałe 2 550 zł są dzielone między małżonka i dzieci, jeśli ich dochody przekraczają progi 3 030 zł lub 2 469 zł w przypadku osób w rodzinie.
Co wpływa na ostateczną wysokość opłaty?
- rzeczywisty dochód opłacającego (również ten z tytułu najmu, odsetek),
- minimalny dochód po opłacie (nie niżej niż 300 % kryterium),
- zgoda na wywiad środowiskowy lub jej brak,
- lokalne zarządzenie ustalające średni koszt utrzymania mieszkańca
Podsumowanie – rzeczywista opłata to złożona kwestia
Opłata za DPS nie jest ustaloną, stałą kwotą. Maksymalny udział mieszkańca to 70 % jego dochodu, a resztę dopłacają najbliżsi lub w ostateczności gmina. W 2025 roku zwiększono kryteria dochodowe, co oznacza, że więcej osób może liczyć na częściowe lub całkowite zwolnienie z dopłat. W praktyce opłata zależy od indywidualnej sytuacji finansowej, rodzinnej oraz zgody na wywiad środowiskowy.
Jeśli chcesz, mogę pomóc też z przykładowym obliczeniem opłaty lub wskazać, gdzie złożyć wniosek o zwolnienie.
Artykuł powstał przy pomocy https://intymnapolska.pl/rodzina/
